Ze względu na niedokładność wpisu, co zostało mi wypomniane (i bardzo dobrze!) postanowiłam zaktualizować jego treść, by nie wprowadzać nikogo w błąd. Tym bardziej, że błędy, które pojawiły się w tekście wyniknęły z pośpiechu, roztargnienia i nieuwagi. Aby jednak urozmaicić nieco lekturę, wpis uzupełniłam o dodatkowe informacje. Kto jeszcze nie czytał, nich zajrzy, a kto czytał niech jeszcze raz wspomni sobie Fuseli’ego, czy to czytając czy to oglądając jego prace.
Dziś przenosimy się do romantyzmu, aby bliżej poznać jednego ze szwajcarskich malarzy Henry’ego Fuseli. Choć mianowanie go „malarzem” umniejsza jego talentowi, gdyż udzielał się w takich dziedzinach sztuki jak poezja czy teatr (pisywał dramaty). Johann Heinrich Füssli, bo tak właściwie brzmi jego prawdziwe imię i nazwisko, uważany jest za pierwszego malarza romantyzmu. Urodził się w Szwajcarii 7 lutego 1741 roku, jednak jego życie związane było z zupełnie innym państwem – Wielką Brytanią. Nim jednak osiedlił się tam na stałe, przebywał w różnych miejscach – nie zawsze z wyboru, jednak zawsze szukając inspiracji i co raz ciekawszych doświadczeń.
Początkowo nic nie wskazywało na to, że zostanie malarzem. Ojciec, chcąc dla syna jak najlepiej (a sam był artystą!), wysłał go do szkoły w Zurychu, gdzie otrzymał klasyczne, tradycyjne wykształcenie. Füssli miał zostać zwingliańskim (wyznanie protestanckie) pastorem. Choć dalsze życie poprowadziło go na zupełnie inną ścieżkę, wpierw w szkole poznał Johanna Kaspara Lavatera, z którym zostali bardzo bliskimi przyjaciółmi. Jesienią 1762 roku, Lavater, Füssli oraz Felix Hess (znajomy ze szkoły) wydali broszurę, w której oskarżyli skorumpowanego sędziego Felixa Grebela o wzięcie łapówki. W związku z zaistniałymi wydarzeniami, w 1763 roku udali się do Niemiec. Tam w trójkę spędzili nieco ponad rok. W tym czasie Füssli poznał innego Szwajcara na „wygnaniu” teoretyka sztuki oraz matematyka, Johanna Georga Sulzera, któremu pomógł w przygotowaniu i napisaniu książki „General Theory of the Fine Arts”. W 1764 roku Sir Andrew Mitchell zabrał go do Londynu, gdzie Füssli rozpoczął pracę jako tłumacz francuskich, niemieckich i włoskich książek. Znany był również z tego, że potrafił przeklinać w dziewięciu językach 😉 Przez jakiś czas fascynował się znanym francuskim filozofem Jean-Jacques Rousseau, którego poglądy ostatecznie odrzucił.
Znaczące dla Füssli’ego stało się spotkanie z portrecistą Reynoldsem, który zachęcił młodego Szwajcara do wyrażania siebie poprzez malowanie. Aby szukać inspiracji, Füssli wyruszył w 1770 roku do Rzymu, gdzie spędził aż osiem lat. Tam też stał się znaną personą, otaczał się grupką innych artystów, zostawał także pod ich wpływem. Pomimo to technika Füssli’ego charakteryzowała się indywidualizmem… W 1778 roku postanowił zmienić nazwisko na Fuseli, by jego brzmienie było bardziej włoskie.
Do powrotu do Londynu zmusił go (a może zachęcił?) nieudany romans z siostrzenicą Lavater’a, Anną Landolt. W 1779 roku znów stanął na ziemi brytyjskiej.
Obrazy, które malował, są mroczne, przepełnione grozą i niepokojem. Wiele z obrazów przedstawia ludzi, którzy na pierwszy rzut oka wyglądają jak szaleńcy, zatraceni w idei, wierze, ślepo podążający za tym, co uważają za słuszne. Fuseli słynął między innymi z obrazów, na których umieszczał nagie postacie, bardzo często w pozach świadczących o przeżywaniu intensywnych emocji. Nie unikał przemocy ani sugestywnego przekazu. Dużą część kolekcji stanowią obrazy inspirowane sztukami Szekspira – stanowią one komentarz do twórczości znanego angielskiego dramatopisarza.
Bardzo często pojawiają się istoty i siły nadprzyrodzone jak anioły czy bogowie z mitów i podań, co zresztą cechowało wiele dzieł, które powstało w okresie romantyzmu.
Choć powyższa tematyka dominuje w sztuce, jaką prezentuje Fuseli, w kolekcji jego obrazów znajdziemy również portrety czy scenki rodzajowe.
Jednym z najsłynniejszych dzieł stworzonych przez Fuseli’ego jest The Nightmare, które powstało w 1781 roku.
Miałam napisać kilka słów podsumowania, ale zrezygnowałam. Bo czy obraz nie mówi wszystkiego?
[UPDATE] Jeśli chcesz przeczytać więcej informacji na temat najsłynniejszego obrazu Fuseliego – „Nightmare (Koszmar)”, zajrzyj do nowego wpisu, klikając tutaj!